چالش های بزرگترین ادغام مالی
طرح ادغام بانک‌های نظامی کشور در بانک سپه که در سال ۱۳۹۸ با تغییر تابلوی برخی از بانک‌ها و درج عبارت «وابسته به بانک سپه» شاهد شروع آن بودیم، در تاریخ ۳۰ آذر ماه ۱۳۹۹ به ایستگاه پایانی خود رسید و با برگزاری مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده سالیانه و مجمع فوق‌العاده ادغام بانک انصار با حضور بیش از ۸۸ درصد سهامداران، این بانک نیز رسماً در بانک سپه ادغام شد و با تعیین ارزش هر سهم این بانک، ادغام بانک انصار در بانک سپه نیز به صورت رسمی تصویب و نهایی شد.
این طرح که به عنوان برنامه‌ای جامع، هماهنگ و مؤثر در مسیر اصلاح نظام بانکی کشور و ساماندهی بازار پول بعد از مصوبات شورای پول و اعتبار و شورای هماهنگی اقتصادی (سران سه قوه) در اسفند ماه ۱۳۹۷، وارد مراحل اجرایی شده است؛ قبلاً نیز شاهد ادغام بانک قوامین، مؤسسه اعتباری کوثر، بانک مهر اقتصاد و بانک حکمت ایرانیان بوده است.
سهامداران بانک‌هایی که شامل این طرح می‌شوند و قبلاً در بورس معامله می‌شدند، می‌توانستند از ۱۸ فروردین ۱۳۹۸ به مدت سی روز کاری تا ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۸ بر اساس حداکثر قیمت اسمی یا قیمت قبل از بسته شدن سهم، نسبت به فروش سهم در خارج ساعات بورس اقدام نمایند یا در صورت تمایل منتظر کار کارشناسی دادگستری باشند که در خصوص سود و زیان این بانک‌ها بررسی‌های لازم انجام و ارزش هر سهم تعیین شود که مشخص نبودن زمان دقیق ادغام و ارزشگذاری قیمت سهام در آن مقطع موجب ایجاد ابهام در تصمیم‌گیری سهامداران شد. پس از اتمام ارزشگذاری بانک‌ها، بر اساس مصوبه هیئت عالی راهبردی ادغام، مبلغ ارزش سهام سهامداران محاسبه و با هماهنگی سازمان بورس و شرکت سرمایه‌گذاری مرکزی (سمات) به حساب‌های معرفی شده آنها واریز می‌شود. با واریز مبلغ تعیین‌شده به‌حساب سهامداران، مالکیت سهام بانک‌های ادغام شده به بانک دولتی سپه منتقل می‌شود.
مطابق ارزشگذاری انجام شده توسط کارشناسان رسمی دادگستری ارزش ویژه هر اعلامی هر سهم بانک انصار در پایان سال ۱۳۹۷ به مبلغ ۱۴۰۰۰ ریال قطعیت یافته است. این در حالیست که قیمت فروش هر سهم این بانک مطابق رابطه مذکور ۲۰۸۶ ریال بوده بسته است. با توجه به قیمت روی تابلوی بورس برای چهار بانک و مؤسسه دیگر، مبلغ فروش هر سهم در دوره اعلام شده ۱۰۰۰ ریال بوده است. طبق نظر کارشناسان رسمی دادگستری ارزش ویژه هر سهم این مؤسسات به بدین شرح اعلام شده است: بانک حکمت ایرانیان ۱۷۴۹ ریال، بانک مهر اقتصاد ۱۲۳۸۰ ریال و مؤسسه اعتباری کوثر ۲۵۰۲ ریال.
ادغام این بانک‌ها در بانك سپه با وجود اینكه از تصمیمات سازنده برای ساماندهی نظام بانكی كشور به شمار می رود، برای سهامداران خرد که معاملات سهام این بانک‌ها در چند ماه گذشته متوقف شده و از قافله رشد قیمت ها جا مانده است، چندان خوشایند نیست چرا که شاخص کل از عدد ۱۷۸،۶۵۹ در انتهای اسفند ۱۳۹۷، به عدد ۱،۲۷۰،۶۲۷ در پایان خرداد ۱۳۹۹ رسیده است.
طبق اعلام مسؤلان بانک مرکزی در طول ماه‌های گذشته و در پی ادغام، با نظارت بانک مرکزی و تدبیر و راهبری خوب مدیریت بانک سپه، اصلاحات خوبی خصوصاً در منابع و مصارف بانک‌های ادغام شده انجام شده که به آرامش فعلی پول کمک خوبی شده است و ادغام این نوع بانک‌ها از جمله مواردی است که بر روند کنونی سود سپرده‌ها و سود بین بانکی تاثیر گذاشته تا بانک‌ها از سود سپرده مد نظر بانک مرکزی تمکین کنند. انتظار می‌رود با تمرکز چندین بانک در یک بانک، ضمن ارائه خدمات بهتر به مردم، با کنترل پول و سودهای سپرده بانکی که مردم و معیشت آنها را به دلیل بازپرداخت اقساط وام‌ها تحت تاثیر قرار می‌دهد، نقش موثری برای مردن رقم زده شود.
ادغام این بانک‌ها و تغییرات پیش رو دغدغه‌هایی برای کارکنال بانک‌های ادغام شده و بانک سپه نیز در پی خواهد داشت. هر چند یکی از اهداف این پروژه متمرکزکردن توانمندی و ظرفیت بانک‌های ادغام شده و بانک سپه در قالب یک بانک واحد با ثبات و کارآمد به منظور ارائه خدمات بهتر به خانواده نیروهای مسلح و عموم مردم است، اما طبق اذعان مسؤلان با تجمیع بانک ها شاهد شعب مازاد فراوانی خواهیم بود که برای رفع این مشکل نیز تمهیداتی اندیشده شده و قرار است با تجمیع شعب بانکی در بانک سپه، کارکنان و کارمندان شعب حذفی در بخش ستادی بانک جذب شود. همچنین این اطمینان داده شده است که کارکنان و کارمندان بانک نباید نگران حذف شعب بانکی و یا ادغام بانک‌ها در بانک سپه باشند چرا که هیچ یک از آنها تعدیل نمی‌شوند. اما بایستی در نظر داشت که جانمایی تمامی این نیروها در بانک سپه نیز در مراحل اجرایی موانع خود را خواهد داشت. لذا از جمله بحث‌های شکل گرفته در بین پرسنل بانک‌های ادغامی روش‌های مکمل یا جایگزین شامل بازخرید تشویقی و اختیاری و پیشنهاد انتقال سوابق بیمه‌ای را نیز شامل می‌شود.
سعید بیتی – معاون تحقیق و توسعه شرکت مشاور سرمایه‌گذاری ارزش‌پرداز آریان (آیکو)
کلمات کلیدی: ادغام بانک، بانک سپه
منتشر شده در هفته نامه اطلاعات بورس، سال هشتم، شماره ۳۸۳، شنبه ۱۳ دی ماه ۱۳۹۹
https://www.sedayebourse.ir/d/2020/12/31/0/993396.pdf#page=9
