سبدگردان کیست؟
سبدگردان شخص حقوقی است که در قالب قراردادی معین و به منظور کسب منفعت، به خرید و فروش سهام و اوراق بهادار برای سرمایه‌گذار می‌پردازد. سبدگردانی جز خدماتی است که توسط کارگزاری ها و شرکت هایی که از سازمان بورس مجوز رسمی دارند، ارائه می شود. سرمایه گذار با بستن قراداد با سبدگردان و با شرایطی مسئولیت مدیریت دارایی خود را به شخصی که تجربه و مهارت و دانش کافی برای معامله در بازار را دارد، می سپارد. حالا که با مفهوم سبدگردان آشنا شدیم، لازم است بدانیم کارمزد سبدگردان ها چه مقدار است و چه شرایطی را باید در هنگام قرار داد در نظر بگیریم.
درصد سود سبدگردانی
سبد گردان ها به طور کلی، بر اساس مقررات و مجموعه مصوبات سازمان بورس و اوراق بهادار، تعیین می‌شود و در قرارداد با مشتری یا سرمایه‌گذار هم میزان سود آن به طور کاملاً مشخص تعیین می‌گردد.
در مجموع میتوان گفت معین سازی میزان سود سبد گردانی بر اساس سازش بین سرمایه‌گذار و شرکت سبدگردان انجام می‌شود. تعیین میزان سود سبدگردان، معمولاً با توجه به دو قسمت تعیین می‌گردد که شامل کارمزد مدیریت سبد و عملکرد شرکت سبدگردان است. در این زمینه روش های نیز وجود دارد که میزان این سود را مشخص می‌نماید.
سود مدیریت دارایی، مبتنی بر کار مزدی است که به صورت ثابت و مختصر از سرمایه‌گذار، اخذ می‌شود. این میزان همچنین بر اساس میزان دارایی تحت مدیریت نیز تعیین می‌گردد. اما سود حاصل از عملکرد شرکت سبد گردان، با افزایش یافتن بازده سبد سهام و طبق توافقی که بین دو طرف قرار داد منعقد می‌شود مشخص می‌گردد. بنابراین این میزان کاملاً متغیر است.
به طور کلی میتوان گفت سود سبدگردانی، متغیر است چرا که بورس همیشه غیر قابل پیش‌بینی است و نمی‌توان انتظار سودی تضمین شده از آن را داشت. اما سبدگردان زمانی می‌تواند از سرمایه‌گذار، کارمزد کسر کند که بتواند برای وی سود آفرینی کند و به بازدهی بیشتری هم دست یابد. بنابراین بیشترین سعی خود را می‌کند تا برای سرمایه‌گذار، میزان بازدهی بیشتری کسب کند تا خود نیز بتواند کارمزد بالاتری از سرمایه‌گذار، طلب کند. این میزان در مورد شرکتهای مختلف سبدگردان متغیر است.
در حقیقت آرمان و هدف عمده شرکتهای سبدگردانی این است که بتوانند منافع سبد گردان و سرمایه‌گذار را با هم در یک راستا قرار دهند تا هر دو طرف به سودی مناسب برسند.
به طور مثال ممکن است در زمانی، سبدگردان و سرمایه‌گذار با هم توافق کنند که مثلاً تا بازدهی ۲۵درصد، سبدگردان تنها کارمزد مدیریتش را دریافت نماید و چنانچه میزان سود دریافتی، بیش از ۲۵ درصد شد از مازاد آن درصدی هم به سبدگردان اختصاص پیدا کند.
سود عایدی سبدگردانی به چه شکل است ؟
اگر در مورد سود حاصل سبدگردان ها اطلاعاتی خواسته باشیم با مثالی میتوان راحت تر آن را درک کرد.به عنوان مثال فرض کنید یک سرمایه‌گذار ده میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام دهد و طی آن با سبدگردان توافق کند که تا سود ۲۵ درصد سالیانه، فقط کارمزد مدیریت سبدگردانی را پرداخت نماید و اگر این سود به میزان بیشتری افزایش یافت مثلاً به ۵۰ درصد رسید بیست در صد از ماب تفاوت بالای ۲۵ درصد را به شرکت سبد گردان اختصاص دهد. در این صورت و با فرض سود ۵۰ درصد، دو درصد از بازده۲۵ درصدی بابت عملکرد مدیریت به سبدگردان اختصاص پیدا می‌کند .
این روش باعث خواهد شد تا منافع سبد گردان در جهت افزایش بازده بیشتری برای سرمایه‌گذار باشد و هر دو طرف قرارداد به سود دست یابند. به طور کلی هر چه سبدگردان در زمینه مدیریت دارایی عملکرد بهتری داشته باشد سرمایه‌گذار هم به سود بیشتری دست خواهد یافت و هر چه سود سرمایه‌گذار بیشتر شود وی کارمزد بیشتری به شرکت سبدگردان پرداخت خواهد نمود.
پس با این مدل منافع هر دو در یک راستا قرار می‌گیرد و یک بازی برد برد برای دو طرف معامله شکل می‌یابد.
سبدگردان آیکو(پاسارگاد) از سال ۱۳۹۷ به بعد به طور متوسط سالانه ۸۰ درصد بازده برای سرمایه گذاران خود در قالب سبدگردانی ایجاد کرده است
مطلب پیشنهادی: قرارداد سبدگردانی
آیا سبدگردانی با سود تضمینی قانونی است؟
همان طور که میدانید شرکتهای سبدگردان ، شرکت‌هایی هستند که مجوزهای لازم برای فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرده‌اند؛ بنابراین کلیه فعالیت‌های شرکت سبدگردان زیر نظر سازمان بورس انجام می‌شود. سبدگردان‌ها برای مدیریت درست سبدهای سهام، از افراد متخصص و حرفه‌ای بازار بهره می‌گیرند. تیمی از تحلیلگران زیر نظر یک مدیر سرمایه گذاری، وظیفه تحلیل، بررسی و خرید و فروش انواع دارایی برای سبدهای سرمایه‌گذاری را برعهده دارند. با توجه به اینکه این شرکت‌ها از گروه حرفه‌ای و متخصص بازار بهره می‌گیرند و تمامی فعالیت‌های آن‌ها زیر نظر سازمان بورس انجام می‌شود، میتوان گفت سبد گردانی در بورس یک روش مطمئن و کاملا قانونی است. اما با توجه به ماهیت سبدگردانی که متناسب با درجه ریسک‌پذیری افراد تعریف و بسته به شرایط بازار درگیر نوسانات می‌شود، نمی‌توان برای سود آن تضمینی در نظر گرفت. همچنین طبق قانون، هیچ شرکت سبدگردانی، اجازه تضمین سود ندارد. اما باید این نکته را در نظر داشت که سود شرکت سبدگردان در گرو سودآوری سبد مشتریان آن شرکت است. در نتیجه تمام تلاش سبدگردان، افزایش میزان سود حاصله برای همه سبدهای مشتریان است.
البته فراموش نکنید که اگر در سرمایه‌گذاری تمایلی به پذیرش ریسک بالا نداشته باشید، سبدگردان می‌تواند سبدی متشکل از انواع اوراق بهادار کم‌ریسک و با سود ثابت، برای شما تشکیل دهد تا از این طریق سودی بالاتر از سود بانکی کسب کنید.پس به طور کلی سبدگردان در مقابل ارائـه خدمات، از سرمایه‌گذار کارمزد دریافت می‌کند.
کارمزد سبدگردانی
کارمزد سبدگردانی دو نوع است: کارمزد ثابت و کارمزد مبتنی بر عملکرد
کارمزدثابت:
این کارمزد به‌طور سالانه و در انتهای قرارداد و به صورت درصدی از سرمایه نهایی دریافت می‌گردد.
کارمزد مبتنی بر عملکرد:
براساس میزان درصد بازدهی کل سبد در طول دوره یکساله، محاسبه و اخذ می‌گردد.
لازم به ذکر است طبق قانون، شرکتهای سبدگردان می‌توانند مدیریت سبد از مبلغ ۱۰۰ میلیون ریال به بالا را قبول کنند. اما با توجه به اینکه سبدگردان‌ها از تیم‌های حرفه‌ای برای مدیریت سبدها بهره می‌گیرند، بنابراین هزینه‌های بالایی را متحمل می‌شوند. بر همین اساس اکثر سبدگردان‌ها، یک حداقل سرمایه برای شروع مدیریت سبد خود انتخاب کرده‌اند. حداقل سرمایه در اکثر شرکتهای سبدگردان، پانصد ملیون تومان است ولی سبدگردان‌های مختلف ممکن است مبالغی بالاتر یا پایین‌تر از مبلغ ذکر شده را برای شروع فعالیت اخذ کنند.
