پایه پولی (یا پول پر قدرت) مهمترین پارامتر تعیین کننده وضعیت پولی کشور است که باید باتوجه به تمام ویژگیهای اقتصاد کشور از وضعیت رشد اقتصادی و حساب های ملی گرفته تا تغییرات بازارها و ذخایر ارزی تعیین شود.
وظیفه تنظیم پایه پولی برحسب این مولفهها برعهده بانک مرکزی است و عدم توجه به واقعیتهای اقتصادی میتواند آثار بسیار زیانبـاری بـر اقتصاد درنتیجه رشد پایه پولی داشته باشد. معمولترین آسیب پایه پولی بر اکوسیستم اقتصادی کشور آثار تورمی ناشی از چاپ پول است.
پایه پولی با تزریق بانک مرکزی بصورت پول نقد یا اعتبار از طریق مجرای بانکی وارد چرخه اقتصادی کشور شده و به دسـت اشـخاص حقیقـی (افراد عادی جامعه) و حقوقی (از قبیل دولت و نهادها و شرکت های دولتی یا خصوصی سهامی عام و خاص) می رسد. در نتیجه ی اقدامات ایـن اشخاص مانند عملیات واریز و برداشت و پرداخت و تکرار این عملیات، پایه پولی چندین بار به گردش درمی آید که به این دفعات گردش ضریب فزاینده می گوييم و حاصلضرب پایه پولی در ضریب فزاینده نقدینگی را ایجاد می کند.
تناسب میزان پایه پولی و تغییرات آن با واقعیت های اقتصادی کشور (از قبیل رشد اقتصادی، تـورم و رکـود، میـزان مصـرف، تغییـرات سـرمایه گذاری و …) نشان دهنده کیفیت و کارآمدی عملیات بانک مرکزی می باشد، که البته بنظر نمی رسد بانـک مرکـزی اسـران ازیـن حیـث وضـعیت مناسبی داشته باشد.
باتوجه به آخرین گزارش بانک مرکزی در مورد پارامترهای کلان پولی که در انتهای خرداد ۱۴۰۲ منتشر شده است به بررسی وضعیت ایـن مولفـه می پردازیم.
برای دانلود گزارش کامل (فایل PDF) کلیک کنید.
